[Thảo luận] Đọc sách truyền thống hay đọc sách online: Lợi ích và mặt hạn chế mà bạn nên biết

Trong thời đại công nghệ phát triển như vũ bão, cách chúng ta tiếp cận tri thức cũng thay đổi rõ rệt. Nếu như trước đây, việc đọc sách giấy là hình thức chủ yếu thì hiện nay, đọc sách online đang dần trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Mỗi hình thức đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, tác động đến thói quen đọc và khả năng tiếp thu của mỗi người. Vậy đâu là lựa chọn phù hợp trong thời đại số hóa? Bài viết dưới đây sẽ phân tích những mặt lợi – hại của việc đọc sách thời xưa và đọc sách online, từ đó giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn để chọn lựa cách đọc phù hợp.

1. Đọc sách truyền thống – Giá trị bền vững qua thời gian

1.1. Lợi ích của việc đọc sách giấy

• Cảm giác thực tế, tăng khả năng tập trung: Việc cầm cuốn sách trên tay, lật từng trang giấy mang lại cảm giác gần gũi và giúp người đọc tập trung hơn. Không có thông báo, quảng cáo hay tin nhắn làm gián đoạn như khi dùng thiết bị điện tử.
• Bảo vệ mắt: Đọc sách giấy không gây mỏi mắt như màn hình điện thoại, máy tính, từ đó giảm nguy cơ cận thị, đau đầu hoặc mất ngủ.
• Tăng khả năng ghi nhớ: Nhiều nghiên cứu cho thấy đọc sách giấy giúp tăng khả năng ghi nhớ và hiểu sâu nội dung hơn so với đọc trên màn hình.
• Tính kỷ niệm và lưu giữ: Những cuốn sách cũ, đã đọc nhiều lần, thường gắn liền với ký ức cá nhân và có thể truyền từ đời này sang đời khác.

1.2. Mặt hạn chế của sách giấy

• Chiếm không gian: Khi số lượng sách tăng lên, bạn sẽ cần nhiều không gian để lưu trữ.
• Không tiện mang theo: So với các thiết bị điện tử, sách giấy thường cồng kềnh, khó mang đi nhiều nơi cùng lúc.
• Chi phí: Mỗi cuốn sách giấy thường có giá thành cao hơn so với sách điện tử hoặc tài liệu online miễn phí.

2. Đọc sách online – Xu hướng thời đại số

2.1. Ưu điểm của việc đọc sách online

• Tiện lợi và linh hoạt: Bạn có thể đọc mọi lúc mọi nơi chỉ với một chiếc smartphone, máy tính bảng hay Kindle.
• Tiết kiệm chi phí: Rất nhiều sách miễn phí có sẵn trên Internet hoặc các nền tảng đọc sách online như Wattpad, Google Books, Kindle, v.v.
• Tìm kiếm nhanh chóng: Bạn dễ dàng tra cứu từ khóa, đánh dấu, ghi chú và tìm lại nội dung quan trọng chỉ trong vài giây.
• Thân thiện với môi trường: Không cần dùng giấy in ấn, đọc sách điện tử góp phần giảm tiêu thụ tài nguyên thiên nhiên.

2.2. Nhược điểm của đọc sách online

• Ảnh hưởng đến sức khỏe mắt: Ánh sáng từ màn hình thiết bị có thể gây mỏi mắt, ảnh hưởng đến thị lực nếu đọc trong thời gian dài.
• Dễ bị phân tâm: Thông báo từ các ứng dụng khác (mạng xã hội, tin nhắn, game…) dễ khiến bạn mất tập trung.
• Thiếu cảm giác thực tế: Với nhiều người yêu sách, việc cầm một cuốn sách giấy, ngửi mùi giấy cũ là trải nghiệm không gì thay thế được.
• Phụ thuộc vào công nghệ: Nếu mất mạng hoặc thiết bị hết pin, bạn không thể tiếp tục đọc.

3. Góc nhìn so sánh: Sách giấy và sách online – Nên chọn hình thức nào?

Việc lựa chọn giữa sách giấy hay sách online phụ thuộc vào mục đích đọc, hoàn cảnh cá nhân và sở thích của từng người. Với những ai thích sự yên tĩnh, nghiêm túc và tận hưởng từng con chữ, sách giấy vẫn là lựa chọn tuyệt vời. Trong khi đó, đối với những người bận rộn, yêu công nghệ và thường xuyên di chuyển, sách điện tử là một giải pháp lý tưởng.

4. Giới trẻ và cuộc chiến giữa mạng xã hội với sách

Trong thời đại kỹ thuật số, giới trẻ ngày càng tiếp xúc nhiều với mạng xã hội, nền tảng video ngắn và game giải trí. Thời gian dành cho việc đọc sách đang bị “xâm lấn” bởi các nội dung giải trí nhanh, dễ tiêu hóa nhưng thiếu chiều sâu. Trong khi đó, việc đọc – đặc biệt là đọc sâu – đòi hỏi sự kiên nhẫn, tập trung và tư duy phản biện, những yếu tố đang dần bị mai một.

Mặc dù sách online mở ra cơ hội tiếp cận tri thức dễ dàng hơn, nhưng chính sự tiện lợi đó đôi khi lại khiến người trẻ đọc lướt, ít chiêm nghiệm và nhanh chóng chuyển sang nội dung khác khi gặp phần khó hiểu. Thói quen “scroll” liên tục khiến nhiều bạn trẻ mất khả năng đọc dài và suy ngẫm sâu. Điều này đặt ra một câu hỏi lớn: làm sao để cân bằng giữa thế giới số và không gian tĩnh lặng mà sách mang lại?

5. Làm sao để tận dụng sách giấy và ebook hiệu quả nhất?

Thay vì chọn bên nào, bạn hoàn toàn có thể kết hợp cả hai hình thức đọc để tận dụng tối đa lợi ích mà chúng mang lại. Ví dụ, sách giấy nên được ưu tiên khi bạn cần sự tập trung cao, như đọc sách nghiên cứu, học thuật hoặc những tác phẩm mang tính chiêm nghiệm. Hãy chọn đọc sách giấy vào buổi tối trước khi ngủ để tránh ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại.

Ngược lại, ebook là lựa chọn lý tưởng khi bạn đang di chuyển, chờ đợi ở phòng khám, sân bay hoặc tranh thủ đọc trong giờ nghỉ trưa. Bạn có thể cài các ứng dụng đọc sách như Kindle, Google Play Books hoặc ReadEra để lưu trữ hàng trăm cuốn sách trong túi áo. Thêm vào đó, việc sử dụng tính năng highlight, ghi chú và tìm kiếm nhanh giúp tăng hiệu quả đọc rất nhiều.

Một mẹo nhỏ là hãy luôn mang theo một cuốn sách giấy khi có thể, và cài sẵn vài đầu sách ebook trên điện thoại – để không bao giờ có lý do “không có thời gian đọc sách”.

6. Góc nhìn từ khoa học – Đọc sách giấy vẫn chiếm ưu thế?

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra sự khác biệt rõ rệt giữa việc đọc sách giấy và đọc trên màn hình. Một nghiên cứu nổi tiếng của Đại học Stavanger (Na Uy) phát hiện rằng người đọc sách giấy có xu hướng hiểu nội dung sâu hơn và nhớ lâu hơn so với người đọc ebook. Nguyên nhân là do việc lật trang, nhìn thấy độ dày sách còn lại và cảm nhận không gian vật lý giúp não bộ tạo ra “bản đồ nhận thức” tốt hơn.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khuyến cáo việc tiếp xúc màn hình quá lâu – đặc biệt là ở trẻ em – có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ, thị lực và khả năng tập trung. Trong khi đó, việc đọc sách giấy giúp mắt được nghỉ ngơi, não bộ được thư giãn và tăng khả năng xử lý thông tin một cách sâu sắc hơn.

Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc phủ nhận hoàn toàn sách điện tử. Khi được sử dụng đúng cách và có thời lượng hợp lý, ebook vẫn là công cụ học tập và đọc hiểu hiệu quả – nhất là trong thế giới hiện đại đầy di động và kết nối.

7. Hành trình đọc – Mỗi người một cách, miễn là bạn không dừng lại

Dù bạn chọn đọc sách giấy hay sách điện tử, điều quan trọng nhất vẫn là duy trì thói quen đọc mỗi ngày. Trong một thế giới bận rộn và đầy xao nhãng, việc dành thời gian để lắng nghe những con chữ, suy ngẫm và học hỏi là một món quà quý giá cho chính bản thân mình. Không có cách đọc nào là “tốt nhất” cho tất cả mọi người – chỉ có cách đọc phù hợp nhất với chính bạn, trong hoàn cảnh và nhu cầu riêng biệt.

Bạn có đang đọc sách thường xuyên không? Bạn thích cảm giác lật từng trang sách giấy, hay sự tiện lợi của ebook hơn? Hãy chia sẻ góc nhìn và trải nghiệm của bạn dưới phần bình luận – vì hành trình đọc của mỗi người đều đáng trân trọng và có thể truyền cảm hứng cho người khác!

Link tham khảo bài viết khác:

http://bookore.id.vn/loi-ich-cua-viec-doc-sach/

https://vietcetera.com/vn/sach-giay-va-sach-dien-tu-dau-moi-la-chan-ai-cua-ban